Wat op de weg slechts experimenteel wordt ingezet is op het water al heel lang in gebruik, een stuurautomaat. Je geeft aan naar welk punt het schip moet varen en de automaat stuurt er feilloos op af. Ondertussen heb je je handen vrij om bijvoorbeeld de kinderen te entertainen, de boot te trimmen of gewoon even lekker om je heen te kijken…
Het is moeilijk voor te stellen dat we zonder hebben gekund, toch hebben we nog maar drie seizoenen een stuurautomaat. Het eerste jaar dat Wende mee aan boord was stuurden we alles nog op de hand, op zich is dit goed te doen maar het betekend wel dat we beide continue bezig waren. Met Isa op komet werd duidelijk dat we een stuurautomaat nodig zouden hebben zodat we onze aandacht wat makkelijker konden verdelen. Met het oog op langere oversteken, waarbij je bijna niet zonder kan, was het wenselijk om vast ervaring te krijgen en zeker te zijn dat alles werkt. Hierbij een blog over wat we hebben gekocht en hoe dit is geïnstalleerd.
Oriëntatie
Er zijn een aantal merken die stuurautomaten leveren zoals; Raymarine, Carmin, B&G en NKE. Los van het merk zijn er een aantal verschillende types automaten:
- tiller automaten die rechtstreeks op de helmstok worden geplaatst,
- automaten die op je rechtstreeks op het stuurwiel plaatst
- Mechanische systemen die op het kwadrant worden aangesloten
- Hydraulische systemen die meestal onderdeel vormen van een hydraulisch stuursysteem
- Afhankelijk van de waterverplaatsing van het schip en het bestaande stuursysteem vallen bepaalde types af. Voor ons schip willen we een systeem dat rechtstreeks op het kwadrant komt. Aangezien we geen hydrauliek aan boord hebben kozen wij voor een elektrisch systeem. Onze instrumenten voor snelheid, diepte en wind waren ook aan vervanging toe en daarnaast hadden we nog geen plotter. Omdat het praktisch is dat al deze instrumenten met elkaar communiceren hebben we alles van een merk gekozen. Dit is overigens niet nodig, via NMEA protocollen kunnen verschillende merken apparaten ook gegevens uitwisselen. Uiteindelijk is onze keuze op Raymarine gevallen op basis van beschikbaar budget, verwachte kwaliteit en wereldwijde service. Dit is wat wij hebben gekocht:
- EVO 400
- Drive unit type 2
Los van elektrische systemen kan je ook kiezen voor een stuurautomaat die door de wind wordt bediend, een windvaan. Deze gebruikt geen energie en vaart de boot heel rustig en gecontroleerd. Wij hebben een Windpilot Pacific Plus die we nog moeten installeren. Hierover later meer. Voor onze langere reis is het fijn om een back-up te hebben.
Installatie
- Het lastigste van de installatie is het plaatsen van de drive unit. Deze moet namelijk haaks t.o.v. het kwadrant worden geplaatst en verbonden met een arm van een specifieke lengte. Je hebt wel de vrijheid om hem op iedere minuut van de klok te plaatsen zodat je een goede positie kan zoeken waar de motor past zodat het andere uiteinde stevig met het schip kan worden verbonden. Om dit te maken hebben we eerst een houten mal gemaakt en die laten namaken in aluminium. Hoe je dit doet zonder constructie bedrijf in de familie blijft ons een raadsel.
Bedieningspaneel stuurautomaat
- Het bedraden kost wel tijd maar is relatief eenvoudig te doen dankzij duidelijke handleidingen. Zorg wel voor voldoende dikke kabels vanaf de accu’s. Om het bedieningspaneel te plaatsen in de buurt van het stuurwiel hebben we een teakhouten huis gemaakt met aan weerszijde ruimte voor glazen. Aangezien we ook een plotter en nieuwe wind, snelheid en diepte instrumenten hebben geplaatst kon alles middels een backbone kabel worden verbonden voor data integratie. Hierdoor kan je je koers bijsturen op de plotter maar ook het schip laten sturen op windhoek. Dit laatste is bijvoorbeeld handig als je hoog aan de wind wil zeilen. Wij hebben de plotter in de kajuitwand geplaatst. Nu kunnen wij vanaf iedere positie in de kuip bijsturen en belangrijke informatie zien. Als het regent blijven we lekker onder de buiskap. Het is overigens niet mogelijk om via een iPad de koers te wijzigen.
- Tot slot is het nodig om een roerstand wijzer te plaatsen, hierdoor weet het systeem hoe het roer staat t.o.v. het schip. Dit is een armpje dat wordt verbonden met het kwadrant en daardoor meedraait met het roer. Met wat houten blokjes hebben we een verbinding gemaakt op het kwadrant. Al met al is het verbinden van de drive unit met het kwadrant het lastigste stuk, dit zal ook op ieder schip anders zijn, omdat hier grote krachten op komen te staan moet het stevig worden uitgevoerd.
- Na installatie moet het system gekalibreerd worden. Dit gaat via een instellingen menu zeer eenvoudig en tegenwoordig hoef je geen rondje meer te varen. Ook het verbinden van de verschillende apparaten vergt weinig werk aangezien dit automatisch erkend wordt. Het varen in de praktijk went snel. Waar we eerst alles op de hand stuurde staat nu steeds vaker de automaat aan. Zeker met kinderen kunnen wij ons niet meer voorstellen zonder te varen.